Adwokat Rzeszów - Adwokat Damian Murdza - Profesjonalna Pomoc Prawna
Umów konsultację

+48 695 460 778

KANCELARIA ADWOKACKA

Adwokat Damian Murdza

w Rzeszowie

Kary i środki karne w polskim prawie – co Ci grozi i jak adwokat może Ci pomóc?

Spis tre­ści Roz­wiń
Kajdanki, otwarta książka prawnicza i akta sprawy na stole w sali sądowej – symbol kary w prawie karnym.
Kary w pra­wie kar­nym – jak wyglą­da ich stosowanie?

Gro­zi Ci kara pozba­wie­nia wol­no­ści i oba­wiasz się, że wyrok ozna­cza wię­zie­nie? W pol­skim pra­wie kar­nym izo­la­cja jest sto­so­wa­na tyl­ko wte­dy, gdy inne kary nie wystar­czą. Sąd ma do dys­po­zy­cji sze­ro­ki kata­log kar wol­no­ścio­wych i środ­ków kar­nych, któ­re — przy odpo­wied­nio przy­go­to­wa­nej obro­nie — pozwa­la­ją unik­nąć zakła­du karnego.

W mojej prak­ty­ce w Rze­szo­wie obser­wu­ję to codzien­nie: o rodza­ju kary czę­sto decy­du­ją pierw­sze dzia­ła­nia po zatrzy­ma­niu lub przed­sta­wie­niu zarzu­tów. Wła­ści­wa stra­te­gia obro­ny może zro­bić róż­ni­cę mię­dzy wię­zie­niem a karą wolnościową.

Czy każdy wyrok oznacza więzienie?

Nie. Kara pozba­wie­nia wol­no­ści jest w Pol­sce trak­to­wa­na jako osta­tecz­ność. Potwier­dził to m.in. Sąd Ape­la­cyj­ny w Gdań­sku (II AKa 98/22), wska­zu­jąc, że wię­zie­nie jest ulti­ma ratio — sąd nie może orze­kać suro­wiej, „żeby odstra­szyć społeczeństwo”.

Dla­te­go nawet przy poważ­nych zarzu­tach moż­li­we są:

  • grzyw­na,

  • ogra­ni­cze­nie wol­no­ści (pra­ce spo­łecz­ne, potrącenia),

  • zawie­sze­nie kary,

  • warun­ko­we umo­rze­nie postępowania,

  • dozór elek­tro­nicz­ny (SDE),

  • łagod­niej­sze środ­ki karne.

👉 Jeśli jesteś dopie­ro prze­słu­chi­wa­ny jako podej­rza­ny, koniecz­nie prze­czy­taj:
Podej­rza­ny – upraw­nie­nia i obowiązki

Lokalna pomoc prawna – Rzeszów i całe Podkarpacie

Jeśli zatrzy­ma­no Cię w Rze­szo­wie, Łań­cu­cie, Leżaj­sku, Prze­my­ślu, Kro­śnie, Jaśle lub jakiej­kol­wiek miej­sco­wo­ści na Pod­kar­pa­ciu, reaguj szyb­ko. Lokal­ne sądy ana­li­zu­ją posta­wę podej­rza­ne­go bar­dzo pre­cy­zyj­nie, dla­te­go odpo­wied­nia stra­te­gia już na począt­ku postę­po­wa­nia może zde­cy­do­wać, czy kara będzie wol­no­ścio­wa, czy izolacyjna.

Rodzaje kar w kodeksie karnym (Art. 32 kk)

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka Adw. Damian Mur­dza z sie­dzi­bą w Rze­szo­wie pro­wa­dzi prak­ty­kę adwo­kac­ką z zakre­su pra­wa kar­ne­go. Repre­zen­tu­je­my zarów­no ofia­ry prze­stępstw jak i oso­by, któ­re zosta­ły oskar­żo­ne o ich popełnienie.

Rodzaje kar w polskim prawie karnym

Rodzaj kary Wymiar / Zakres Naj­częst­sze zastosowanie
Grzyw­na 10–540 sta­wek dzien­nych; 10–2000 zł za stawkę Lżej­sze prze­stęp­stwa; alter­na­ty­wa dla wię­zie­nia – grzyw­na lub ogra­ni­cze­nie wol­no­ści zamiast pozba­wie­nia wol­no­ści (art. 37a kk).
Ogra­ni­cze­nie wolności 1 mie­siąc – 2 lata; 20–40 h prac spo­łecz­nych lub potrą­ce­nie 10–25% pensji Naj­czę­ściej sto­so­wa­na kara wol­no­ścio­wa; pozwa­la unik­nąć izolacji.
Pozba­wie­nie wolności 1 mie­siąc – 30 lat Poważ­niej­sze prze­stęp­stwa; recy­dy­wa; zagro­że­nie powro­tu do przestępstwa.
Doży­wot­nie pozba­wie­nie wolności Bez­ter­mi­no­wo Naj­cięż­sze zbrodnie.
Kary mie­sza­ne (Art. 37b kk) 1–6 mie­się­cy wię­zie­nia + 1 miesiąc–2 lata ogra­ni­cze­nia wolności Gdy potrzeb­ny jest „wstrząs”, ale nie ma potrze­by peł­nej izolacji.

Grzywna — kara dopasowana do dochodów

Wymie­rza­na jest w staw­kach dzien­nych (10–540), od 10 zł do 2 000 zł za staw­kę. Sąd bada:

  • docho­dy,

  • sytu­ację rodzinną,

  • mają­tek,

  • moż­li­wo­ści zarobkowe.

Grzywna lub prace społeczne zamiast więzienia — art. 37a kk

Warun­ki:

  • prze­stęp­stwo zagro­żo­ne do 8 lat pozba­wie­nia wolności,

  • hipo­te­tycz­na kara bez­względ­ne­go pozba­wie­nia wol­no­ści nie prze­kro­czy­ła­by 1 roku.

Sąd może orzec:

  • grzyw­nę lub

  • ogra­ni­cze­nie wol­no­ści, czy­li pra­ce spo­łecz­ne lub potrącenia.

Wyłą­cze­nia: recy­dy­wa, gru­pa zor­ga­ni­zo­wa­na, czy­ny ter­ro­ry­stycz­ne, wariant 178a § 4 kk.

Ograniczenie wolności — najczęstsza alternatywa dla więzienia

Kara ogra­ni­cze­nia wol­no­ści obejmuje:

  • 20–40 h prac spo­łecz­nych mie­sięcz­nie,

  • potrą­ce­nie 10–25% wyna­gro­dze­nia,

  • lub połą­cze­nie obu obo­wiąz­ków.

Pozbawienie wolności

Kara pozba­wie­nia wol­no­ści sto­so­wa­na jest przy wyso­kiej szko­dli­wo­ści, agre­sji, recy­dy­wie lub bra­ku pozy­tyw­nej prognozy.

Sąd może orzec karę pozba­wie­nia wol­no­ści w wymia­rze od 1 mie­sią­ca do 30 lat.

Kary mieszane (Art. 37b kk)

To szcze­gól­ny rodzaj kary, któ­ry pozwa­la sądo­wi połą­czyć bar­dzo krót­ką izo­la­cję z karą wol­no­ścio­wą. Może być sto­so­wa­ny w spra­wach o występ­ki, nie­za­leż­nie od dol­nej gra­ni­cy zagrożenia.

Zgod­nie z art. 37b kk sąd może wymierzyć:

  • karę pozba­wie­nia wol­no­ści do 3 mie­się­cy,

  • a jeże­li gór­na gra­ni­ca usta­wo­we­go zagro­że­nia wyno­si co naj­mniej 10 lat — do 6 mie­się­cy,
    oraz jed­no­cze­śnie

  • karę ogra­ni­cze­nia wol­no­ści do 2 lat.

Prze­pi­sów doty­czą­cych zawie­sze­nia wyko­na­nia kary (art. 69–75 kk) nie sto­su­je się, co ozna­cza, że kary mie­sza­nej nie moż­na zawie­sić. W pierw­szej kolej­no­ści wyko­nu­je się krót­ką karę pozba­wie­nia wol­no­ści, a następ­nie — karę ogra­ni­cze­nia wol­no­ści, np. w for­mie prac spo­łecz­nych lub potrąceń.

To roz­wią­za­nie, po któ­re sądy się­ga­ją wte­dy, gdy chcą osią­gnąć efekt „wstrzą­su”, ale jed­no­cze­śnie nie widzą potrze­by dłu­giej izo­la­cji w zakła­dzie karnym.

Środki karne – realne konsekwencje wyroku

Oprócz samej kary zasad­ni­czej sąd może nało­żyć na spraw­cę rów­nież środ­ki kar­ne, któ­re czę­sto mają więk­sze zna­cze­nie w codzien­nym życiu niż wymie­rzo­na kara. To wła­śnie one decy­du­ją, czy możesz pro­wa­dzić pojaz­dy, wyko­ny­wać okre­ślo­ny zawód, kon­tak­to­wać się z okre­ślo­ny­mi oso­ba­mi lub nawet miesz­kać w dotych­cza­so­wym miej­scu. Poni­żej znaj­dziesz peł­ny kata­log wszyst­kich środ­ków kar­nych prze­wi­dzia­nych w kodek­sie kar­nym, przed­sta­wio­ny w spo­sób pro­sty i zro­zu­mia­ły. Sąd może orzec jeden z nastę­pu­ją­cych środ­ków karnych:

  • pozba­wie­nie praw publicznych,

  • zakaz zaj­mo­wa­nia okre­ślo­ne­go sta­no­wi­ska, wyko­ny­wa­nia zawo­du lub pro­wa­dze­nia dzia­łal­no­ści gospodarczej,

  • zakaz pro­wa­dze­nia dzia­łal­no­ści zwią­za­nej z wycho­wa­niem, edu­ka­cją, lecze­niem lub opie­ką nad małoletnimi,

  • zakaz pra­cy lub peł­nie­nia funk­cji w orga­nach pań­stwo­wych, samo­rzą­do­wych oraz w spół­kach z udzia­łem Skar­bu Pań­stwa lub samorządu,

  • zakaz prze­by­wa­nia w okre­ślo­nych śro­do­wi­skach lub miej­scach, zakaz kon­tak­to­wa­nia się z okre­ślo­ny­mi oso­ba­mi, zakaz zbli­ża­nia się lub zakaz opusz­cza­nia miej­sca poby­tu bez zgo­dy sądu,

  • zakaz wstę­pu na impre­zę masową,

  • zakaz wstę­pu do ośrod­ków gier i uczest­nic­twa w grach hazardowych,

  • nakaz okre­so­we­go opusz­cze­nia loka­lu zaj­mo­wa­ne­go wspól­nie z pokrzywdzonym,

  • zakaz pro­wa­dze­nia pojazdów,

  • świad­cze­nie pieniężne,

  • poda­nie wyro­ku do publicz­nej wiadomości,

  • degra­da­cja (dla żołnierzy).

Zakaz prowadzenia pojazdów

Zakaz pro­wa­dze­nia pojaz­dów jest to śro­dek kar­ny, sto­so­wa­ny jest obli­ga­to­ryj­nie w wie­lu spra­wach dro­go­wych.
👉 Zakaz pro­wa­dze­nia pojaz­dów
👉 Jaz­da po pija­ku – art. 87 kw

Progi alkoholu i kwalifikacja czynu

Stan mg/l (wydy­cha­ne powietrze) ‰ (krew) Kwa­li­fi­ka­cja Kara
Stan po uży­ciu alkoholu 0,10–0,25 mg/l 0,2–0,5‰ Wykro­cze­nie (art. 87 kw) Grzyw­na, areszt, zakaz pro­wa­dze­nia pojaz­dów 6 mies.–3 lata
Stan nie­trzeź­wo­ści > 0,25 mg/l > 0,5‰ Prze­stęp­stwo (art. 178a kk) Grzyw­na, ogra­ni­cze­nie wol­no­ści, do 3 lat wię­zie­nia, zakaz 3–15 lat

Co wpływa na wymiar kary

Poniż­sze orze­cze­nia poka­zu­ją, jak pol­skie sądy real­nie wymie­rza­ją kary.

„Jestem młody — dostanę zawiasy” — MIT

SN (IV KK 146/21): mło­dy wiek nie gwa­ran­tu­je łagod­ne­go wyroku.

„Przeproszę i będzie dobrze” — MIT

SN (III KK 454/19): prze­pro­si­ny „na pokaz” to instru­men­tal­na skru­cha — nie łago­dzą kary.

„Minęło dużo czasu — powinno być łagodnie” — MIT

SA War­sza­wa (II AKa 250/21): liczy się to, jak funk­cjo­no­wa­łeś przez ten czas.

„Byłem niekarany — to wystarczy” — MIT

SA War­sza­wa (II AKa 392/21): nie­ka­ral­ność tra­ci zna­cze­nie, jeśli doszło do kolej­nych czynów.

Zdrowie psychiczne ma wpływ na wymiar kary

SN (IV KK 459/17): nawet czę­ścio­we ogra­ni­cze­nie poczy­tal­no­ści wyma­ga łagod­niej­szej kary.

Zdrowie psychiczne ma wpływ na wymiar kary

SN (V KK 221/16): śmierć wię­cej niż jed­nej oso­by zaostrza karę.

🚨 PILNY KONTAKT Z ADWOKATEM

Nie skła­daj wyja­śnień przed roz­mo­wą z obroń­cą.
To naj­częst­szy błąd, któ­ry póź­niej trud­no odwrócić.

📞 Zadzwoń natych­miast: +48 695 460 778
🌐 Umów spo­tka­nie, zanim pro­ku­ra­tor podej­mie decy­zję o zarzutach.

Przykład ze sprawy Kancelarii – uniknięcie więzienia (X K 1053/21)

To jed­na z tych spraw, któ­re naj­le­piej poka­zu­ją, jak duże zna­cze­nie ma odpo­wied­nio przy­go­to­wa­na stra­te­gia obro­ny — nawet gdy pro­ku­ra­tor żąda bez­względ­ne­go wię­zie­nia. Poniż­szy przy­kład z prak­ty­ki Kan­ce­la­rii obra­zu­je, że przy wła­ści­wym podej­ściu, ana­li­zie dowo­dów i aktyw­nej posta­wie pro­ce­so­wej moż­li­we jest uzy­ska­nie kary wol­no­ścio­wej zamiast izo­la­cji. To szcze­gól­nie waż­ne dla osób, któ­re oba­wia­ją się, że „nie ma już ratun­ku” lub że sąd się­gnie po naj­su­row­szy środek.

Co groziło klientowi na początku sprawy?

Klient miał zarzut z art. 202 kk oraz posia­da­nia nar­ko­ty­ków. Już na począt­ku postę­po­wa­nia sytu­acja wyglą­da­ła poważ­nie — pro­ku­ra­tor wnio­sko­wał o bez­względ­ną karę pozba­wie­nia wol­no­ści, a mate­riał dowo­do­wy suge­ro­wał ryzy­ko zasto­so­wa­nia izo­la­cji. W takich spra­wach mar­gi­nes błę­du jest mini­mal­ny, a każ­da nie­prze­my­śla­na decy­zja może prze­są­dzić o wie­lo­mie­sięcz­nej lub nawet wie­lo­let­niej karze więzienia.

Wprowadzenie do działań obrony

Aby dopro­wa­dzić tę spra­wę do korzyst­ne­go fina­łu, koniecz­ne było prze­pro­wa­dze­nie pre­cy­zyj­nie zapla­no­wa­nej, wie­lo­eta­po­wej stra­te­gii obro­ny. Już na począt­ku postę­po­wa­nia sytu­acja wyglą­da­ła bar­dzo poważ­nie — pro­ku­ra­tor wnio­sko­wał o bez­względ­ną karę pozba­wie­nia wol­no­ści, a oko­licz­no­ści czy­nu mogły suge­ro­wać koniecz­ność izo­la­cji. Mimo to Kan­ce­la­ria pod­ję­ła wyzwa­nie i krok po kro­ku zbu­do­wa­ła linię obro­ny, któ­ra nie tyl­ko prze­ko­na­ła sąd do odstą­pie­nia od wię­zie­nia, ale dopro­wa­dzi­ła tak­że do umo­rze­nia jed­ne­go z zarzu­tów. To przy­kład spra­wy, w któ­rej dogłęb­na ana­li­za mate­ria­łu dowo­do­we­go, prze­my­śla­na tak­ty­ka pro­ce­so­wa oraz aktyw­na współ­pra­ca z klien­tem pozwo­li­ły osią­gnąć rezul­tat, któ­ry wie­lu uzna­ło­by za nierealny.

Działania obrony

Aby zmie­nić kie­ru­nek spra­wy i prze­ko­nać sąd, że kara wol­no­ścio­wa w peł­ni zre­ali­zu­je cele kary, koniecz­ne było prze­pro­wa­dze­nie sze­re­gu kon­kret­nych dzia­łań — zarów­no pro­ce­so­wych, jak i dowo­do­wych. Każ­de z nich mia­ło na celu wyka­zać real­ną zmia­nę u klien­ta, ogra­ni­czo­ną spo­łecz­ną szko­dli­wość czy­nu oraz brak potrze­by izo­la­cji. Oto naj­waż­niej­sze ele­men­ty tej stra­te­gii, któ­re wspól­nie zbu­do­wa­ły fun­da­ment pod korzyst­ny wyrok:

  • ana­li­zę akt,

  • wyka­za­nie niskiej szkodliwości,

  • doku­men­ty z terapii,

  • napra­wie­nie szkody,

  • DPSK,

  • argu­men­ta­cję dot. celów kary.

Jak udało się uniknąć więzienia przy tak poważnych zarzutach?

Wyrok Sądu Rejo­no­we­go w Rze­szo­wie (X K 1053/21):

  • 2 lata ogra­ni­cze­nia wol­no­ści, 40 h prac spo­łecz­nych miesięcznie,

  • zali­cze­nie zatrzymania,

  • umo­rze­nie zarzu­tu posia­da­nia narkotyków.

Klient unik­nął wię­zie­nia i zacho­wał moż­li­wość lecze­nia i pracy.

Strategie obrony — jak walczę o łagodniejszy wyrok?

Czym różni się ograniczenie wolności od pozbawienia wolności?

Ogra­ni­cze­nie wol­no­ści — pra­ce spo­łecz­ne lub potrą­ce­nia.
Pozba­wie­nie wol­no­ści — izo­la­cja w zakła­dzie karnym.

Czy mogę dostać zawieszenie kary?

Tak — jeśli speł­nio­ne są warun­ki usta­wo­we i ist­nie­je pozy­tyw­na pro­gno­za kryminologiczna.

Czy zakaz prowadzenia pojazdów jest obowiązkowy?

W więk­szo­ści przy­pad­ków tak.
👉 Zakaz pro­wa­dze­nia pojazdów

 

Ile kosztuje obrona w sprawie karnej?

Koszt obro­ny w spra­wie kar­nej wyglą­da następująco:

  • Pora­da praw­na – od 300 zł brutto

  • Postę­po­wa­nie przy­go­to­waw­cze – od 2 000 zł brutto

  • Sąd I instan­cji – od 2 000 zł brutto

  • Sąd II instan­cji – od 1 000 zł brutto

Każ­de sta­dium wyce­nia­ne osobno.

Czym różni się przestępstwo od wykroczenia?

Wykro­cze­nia są mniej szko­dli­we, gro­żą za nie łagod­niej­sze kary (grzyw­na, areszt). Prze­stęp­stwa są poważ­niej­sze i wcho­dzą w zakres kodek­su karnego.

 

Dlaczego warto walczyć o niższy wyrok?

Sąd dzia­ła w ramach usta­wo­wych wide­łek, ale to obroń­ca wska­zu­je dla­cze­go kara powin­na być niż­sza, wol­no­ścio­wa lub mie­sza­na. Two­ja posta­wa i dowo­dy łago­dzą­ce potra­fią real­nie zmie­nić wyrok.

👉 Pora­dy prawne

Kancelaria Adwokacka Adwokat Damian Murdza

Czy gro­zi Ci pozba­wie­nie wol­no­ści?
Masz spra­wę o prze­stęp­stwo i nie wiesz, czy możesz liczyć na karę wol­no­ścio­wą?
Oba­wiasz się zaka­zu pro­wa­dze­nia pojaz­dów albo wpi­su do KRK?
Potrze­bu­jesz ana­li­zy wyro­ku, nego­cja­cji z pro­ku­ra­to­rem lub stra­te­gii na pierw­szą rozprawę?

Jeże­li sto­isz przed takim pro­ble­mem, nie ryzy­kuj dzia­ła­nia „w ciem­no”.
Każ­dy dzień zwło­ki dzia­ła na Two­ją nie­ko­rzyść — zwłasz­cza przed prze­słu­cha­niem, roz­pra­wą albo posie­dze­niem w przed­mio­cie środ­ka zapobiegawczego.

 

📍 ul. Szo­pe­na 17, pię­tro III, 35–055 Rze­szów
🔗 www.adwokatmurdza.pl
📞 +48 695 460 778
✉️ damianmurdza@adwokatmurdza.pl
🌐 Umów spo­tka­nie
📍 Wizy­tów­ka Google

 

Stan praw­ny: 23 listo­pa­da 2025 r.
Mate­riał ma cha­rak­ter ogól­ny i nie sta­no­wi pora­dy prawnej.

Arty­kuł przy­go­to­wa­ny przez:

Adwo­kat Damian Mur­dza
spe­cja­li­sta pra­wa kar­ne­go
Pro­wa­dzę obro­nę w spra­wach kar­nych w Rze­szo­wie i na całym Pod­kar­pa­ciu. Sku­tecz­nie wal­czę o kary wol­no­ścio­we, odzy­ski­wa­nie pra­wa jaz­dy i łagod­niej­sze środ­ki karne.

Specjalizujemy się w następujących obszarach prawa

Prawo karne

    • Spo­rzą­dza­nie wnio­sków dowodowych

    • Spo­rzą­dza­nie pism procesowych

Wię­cej informacji

Prawo cywilne

Wię­cej informacji

Prawo pracy

Wię­cej informacji

Rozwody

Wię­cej informacji

Alimenty

Wię­cej informacji

Prawo rodzinne

  • Pora­dy prawne
  • Spo­rzą­dza­nie innych pism procesowych
  • Odszko­do­wa­nie za błąd medyczny
  • Odszko­do­wa­nie za wypa­dek komunikacyjny
  • Odszko­do­wa­nie za kolizję
  • Odszko­do­wa­nie za wypa­dek przy pracy
  • Repre­zen­ta­cja Klien­ta w postę­po­wa­niu likwi­da­cyj­nym (przed ubezpieczycielem)
  • Repre­zen­ta­cja Klien­ta w postę­po­wa­niu sądowym
  • Repre­zen­ta­cja Klien­ta w postę­po­wa­niu mediacyjnym;
  • Zgło­sze­nie szkody;
  • Spo­rzą­dza­nie pozwu o odszko­do­wa­nie i zadośćuczynienie

Wię­cej informacji

Wykroczenia

Wię­cej informacji

Prawo gospodarcze

Wię­cej informacji

Odszkodowania

Wię­cej informacji

Porady prawne

Wię­cej informacji

Kompleksowa obsługa prawna

Wię­cej informacji

Reklamacje

Wię­cej informacji
Face­bo­ok Insta­gram Lin­ke­din Youtu­be Thre­ads X‑twitter Google Tik­tok
Adwokat Rzeszów - Adwokat Damian Murdza - Profesjonalna Pomoc Prawna

Kancelaria Adwokacka Adwokat Damian Murdza
Rzeszów, ul. Szopena 17, III piętro

© 2025 Kancelaria Adwokacka Adwokat Damian Murdza. Design i kodowanie szablonu WPDeveloper TM

Przewijanie do góry
Call Now Button