Oszustwo

Oszustwo jest jednym z najczęściej popełnianych przestępstw w kraju. Jego ofiarą może zostać praktycznie każda osoba. Poniżej będą mogli Państwo zapoznać się z przesłankami przestępstwa oszustwa.

Oszustwo – definicja przestępstwa

Zgodnie z obowiązującym prawem karnym, oszustwo jest przestępstwem popełnionym przez osobę, która w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.

Oszustwo w orzecznictwie Sądu Najwyższego

Sąd Najwyższy wielokrotnie w swoim orzecznictwie wypowiadał się na temat przestępstwa oszustwa.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2020 r., sygn. akt III KK 689/18

Dla przykładu można przytoczyć wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2020 r., sygn. akt III KK 689/18, w którym stwierdzono:

Rację należy przyznać skarżącemu, że w opisie czynów przypisanych oskarżonemu w zaskarżonym wyroku nie zawarto wszystkich znamion przestępstwa oszustwa wskazanych w art. 286 § 1 KK. Przestępstwo to popełnia bowiem ten tylko, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Oznacza to, że przestępstwo oszustwa polega na działaniu, którego istotą jest wprowadzenie w błąd innej osoby albo wyzyskanie jej błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego takiego działania sprawcy. W niniejszej sprawie takiego działania nie odzwierciedla opis przypisanych A. K. czynów. Wprawdzie przepis art. 286 § 1 KK nie określa sposobów działania polegającego na wprowadzenia w błąd innej osoby lub wyzyskaniu jej błędu, jednak samo znamię podstępnego działania bez wątpienia musi zostać wskazane w opisie przypisanego sprawcy przestępstwa oszustwa.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2019 r., sygn. akt II KK 265/18

Natomiast w postanowieniu z dnia 14 maja 2019 r., sygn. akt II KK 265/18, Sąd Najwyższy stwierdził:

Zacząć trzeba od zwięzłych uwag natury ogólnej dotyczących specyfiki przestępstwa oszustwa określonego w art. 286 § 1 KK Pojęcie „korzyści majątkowej”, będącej celem działania sprawcy, jest rozumiane szeroko. Chodzi o aktualne i przyszłe przysporzenie mienia, ogólniej – polepszenie sytuacji majątkowej. Sprawca nie musi dążyć do przywłaszczenia mienia, czyli do uzyskania niegodziwej korzyści majątkowej. Jako stronie umowy może mu towarzyszyć nawet wola wywiązania się z niej w przyszłości. Wielokrotnie taka wola jest deklarowana i przyjmowana np. przy umowach kredytu czy kupna – sprzedaży z odroczonym terminem płatności. Sprawcy zamierzają w przyszłości spłacić kredyt lub zapłacić za towar. Rzecz jednak w tym, że w chwili zawierania umowy wywiązanie się z jej warunków przez sprawcę było nierealne z powodu jego sytuacji majątkowej, i gdyby druga strona (pokrzywdzona) znała tę sytuację, umowy by nie zawarła i nie rozporządziła mieniem. Uczyniła to jednak, bo została, jak w tej sprawie, wprowadzona w błąd przez sprawcę albo wyzyskał on jej błędne mniemanie, co do sytuacji majątkowej sprawcy. Rozporządzanie mieniem okazało się niekorzystne, ponieważ sprawca nie mógł dotrzymać żadnych terminów umowy (choćby z opóźnieniem wykonał ją). Skrywana przed pokrzywdzonym przez sprawcę wiedza o jego sytuacji majątkowej wykluczałaby przystąpienie pokrzywdzonego do umowy.

Oszustwo – odpowiedzialność karna

Prawo karne przewiduje, że sprawca przestępstwa oszustwa podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.

Natomiast w przypadku przestępstwa mniejszej wagi sprawca przestępstwa oszustwa podlega karze pozbawienia wolności do 2 lat.

Ściganie przestępstwa oszustwa

Przestępstwo oszustwa co do zasady jest przestępstwem ściganym z urzędu. Jednak, gdy przestępstwo oszustwa zostało popełnione na szkodę osoby najbliższej, to ściganie przestępstwa oszustwa następuje wyłącznie na wniosek osoby pokrzywdzonej.

Pomoc Prawna Online

Kancelaria Adwokacka Adwokat Damian Murdza z siedzibą w Rzeszowie oferuje Państwu możliwość uzyskania pomocy prawnej, w tym z zakresu prawa karnego za pośrednictwem Internetu.

Więcej informacji uzyskają Państwo w zakładce Porady Prawne Online.

Usługi Kancelarii Adwokackiej z zakresu prawa karnego

Kancelaria Adwokacka Adwokat Damian Murdza w Rzeszowie zapewnia pomoc prawną Klientom w sprawach dotyczących prawa karnego (spraw karnych), w tym dotyczących przestępstwa oszustwa

Więcej informacji mogą Państwo uzyskać umawiając się z adwokatem na termin spotkania.

Zachęcamy również do odwiedzania fan page-u Kancelarii oraz naszej witryny.

Stan prawny na dzień 27 lutego 2023 r.