Środ­ki zapo­bie­gaw­cze — rodza­je i sto­so­wa­nie w postę­po­wa­niu karnym.

Środki zapobiegawcze — definicja

Przez środ­ki zapo­bie­gaw­cze nale­ży rozu­mieć środ­ki sto­so­wa­ne w celu zabez­pie­cze­nia pra­wi­dło­we­go toku postę­po­wa­nia kar­ne­go. Wyjąt­ko­wo środ­ki zapo­bie­gaw­cze sto­su­je się rów­nież w celu zapo­bie­gnię­cia popeł­nie­nia przez oso­bę podej­rza­ną lub oskar­żo­ną nowe­go, cięż­kie­go prze­stęp­stwa. Środ­ki zapo­bie­gaw­cze moż­na sto­so­wać wyłącz­nie, gdy zebra­ne dowo­dy wska­zu­ją na duże praw­do­po­do­bień­stwo, iż podej­rza­ny lub oskar­żo­ny popeł­nił przestępstwo.

Środki zapobiegawcze — katalog

Kodeks postę­po­wa­nia kar­ne­go prze­wi­du­je nastę­pu­ją­ce środ­ki zapo­bie­gaw­cze.

1. Tym­cza­so­we aresz­to­wa­nie.
2. Porę­cze­nie mająt­ko­we.
3. Porę­cze­nie spo­łecz­ne.
4. Porę­cze­nie oso­by god­nej zaufa­nia.
5. Dozór Poli­cji.
6. Nakaz opusz­cze­nia przez oskar­żo­ne­go loka­lu miesz­kal­ne­go.
7. Zawie­sze­nie w czyn­no­ściach.
8. Zaka­zy wobec podej­rza­ne­go lub oskar­żo­ne­go o prze­stęp­stwo popeł­nio­ne w sto­sun­ku do człon­ka per­so­ne­lu medycz­ne­go.
9. Zakaz opusz­cza­nia kra­ju.

Zastosowanie środków zapobiegawczych

O zasto­so­wa­niu środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go decy­du­je pro­ku­ra­tor albo sąd. Przed zasto­so­wa­niem środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go pro­ku­ra­tor albo sąd, któ­ry ma zamiar zasto­so­wać śro­dek zapo­bie­gaw­czy, prze­słu­chu­je podej­rza­ne­go lub oskar­żo­ne­go. Pro­ku­ra­tor lub sąd może od tej czyn­no­ści odstą­pić, jeże­li jest to nie­moż­li­we z powo­du ukry­wa­nia się lub nie­obec­no­ści w kra­ju podej­rza­ne­go lub oskar­żo­ne­go.

Środ­ki zapo­bie­gaw­cze mogą być sto­so­wa­ne do chwi­li roz­po­czę­cia wyko­na­nia kary.

Obrońca podejrzanego lub pokrzywdzonego

Zawia­do­mie­nie obroń­cy o ter­mi­nie prze­słu­cha­nia podej­rza­ne­go lub oskar­żo­ne­go przed zasto­so­wa­nie środ­ka zabez­pie­cza­ją­ce­go nie jest co do zasa­dy obowiązkowe.

Obo­wią­zek zawia­do­mie­nia obroń­cy podej­rza­ne­go lub oskar­żo­ne­go jest obo­wiąz­ko­wy w przy­pad­ku, gdy został zło­żo­ny taki wnio­sek. Mimo wszyst­ko obroń­cy podej­rza­ne­go lub obroń­cy nie zawia­da­mia się, gdy utrud­ni to prze­pro­wa­dze­nie czynności.

Pełnomocnik pokrzywdzonego lub oskarżyciela posiłkowego

Peł­no­moc­nik pokrzyw­dzo­ne­go lub oskar­ży­cie­la posił­ko­we­go ma pra­wo bra­nia udzia­łu we wszyst­kich czyn­no­ściach postę­po­wa­nia kar­ne­go, jeże­li został zło­żo­ny wcze­śniej taki wnio­sek. Peł­no­moc­nik pokrzyw­dzo­ne­go lub oskar­ży­cie­la posił­ko­we­go ma więc rów­nież pra­wo wziąć udział w posie­dze­niu doty­czą­ce­go zasto­so­wa­nia środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go.

Peł­no­moc­nik pokrzyw­dzo­ne­go lub oskar­ży­cie­la posił­ko­we­go nie będzie brał udział w czyn­no­ści prze­słu­cha­nia podej­rza­ne­go lub oskar­żo­ne­go, jeże­li utrud­ni to w prze­pro­wa­dze­niu tej czynności.

Środki zapobiegawcze — zażalenie na zastosowanie

Stro­nom postę­po­wa­nia kar­ne­go przy­słu­gu­je na zasa­dach ogól­nych zaża­le­nie na posta­no­wie­nie w przed­mio­cie środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go, chy­ba że usta­wa sta­no­wi inaczej.

Na posta­no­wie­nie pro­ku­ra­to­ra w przed­mio­cie środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go przy­słu­gu­je zaża­le­nie do sądu rejo­no­we­go, w któ­re­go okrę­gu pro­wa­dzi się postę­po­wa­nie. Sąd rejo­no­wy roz­po­zna­je zaża­le­nie na posta­no­wie­nie w przed­mio­cie środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go roz­po­zna­je niezwłocznie.

Środek zapobiegawczy — uchylenie lub zmiana

Przesłanki uchylenia lub zmiany środka zapobiegawczego

Orze­czo­ny śro­dek zapo­bie­gaw­czy ule­ga nie­zwłocz­ne­mu uchy­le­niu lub zmie­nić, jeże­li usta­ną przy­czy­ny, wsku­tek któ­rych został on zasto­so­wa­ny. Uchy­le­nie środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go bądź zmia­na środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go nastę­pu­je rów­nież, gdy powsta­ną przy­czy­ny uza­sad­nia­ją­ce uchy­le­nie środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go bądź zmia­nę środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go. O uchy­le­niu środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go bądź zmia­nie środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go na łagod­niej­szy na eta­pie postę­po­wa­nia przy­go­to­waw­cze­go orze­ka rów­nież prokurator.

Wniosek oskarżonego o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego

Oskar­żo­ny i jego obroń­ca mogą skła­dać w każ­dym cza­sie wnio­sek o uchy­le­nie środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go lub zmia­nę środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go. Powyż­szy wnio­sek roz­strzy­ga­ny jest w ter­mi­nie 3 dni od dnia jego zło­że­nia. Na eta­pie postę­po­wa­nia przy­go­to­waw­cze­go orze­cze­nie w tym zakre­sie wyda­je pro­ku­ra­tor. Na eta­pie postę­po­wa­nia sądo­we­go orze­cze­nie wyda­je zaś sąd, przed któ­rym spra­wa się toczy.

Zażalenie na postanowienie

Na posta­no­wie­nie w przed­mio­cie wnio­sku o uchy­le­nie środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go lub w przed­mio­cie wnio­sku o zmia­nę środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go oskar­żo­ne­mu i jego obroń­cy przy­słu­gu­je zaża­le­nie tyl­ko wte­dy, gdy wnio­sek został zło­żo­ny po upły­wie co naj­mniej 3 mie­się­cy od dnia wyda­nia posta­no­wie­nia w przed­mio­cie środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go.

Prawo karne

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka Adw. Damian Mur­dza z sie­dzi­bą w Rze­szo­wie pro­wa­dzi prak­ty­kę adwo­kac­ką z zakre­su pra­wa kar­ne­go (spraw kar­nych). Repre­zen­tu­je­my zarów­no ofia­ry prze­stępstw jak i oso­by, któ­re zosta­ły oskar­żo­ne o ich popeł­nie­nie. Klien­ci Kan­ce­la­rii Adwo­kac­kiej mogą sko­rzy­stać z pora­dy praw­nej, pod­czas któ­rej uzy­ska­ją Pań­stwo infor­ma­cje na temat sto­so­wa­nia środ­ków zapo­bie­gaw­czych w pro­ce­sie karnym.

Wię­cej infor­ma­cji mogą Pań­stwo uzy­skać uma­wia­jąc się z adwo­ka­tem na ter­min spotkania.

Zachę­ca­my rów­nież do odwie­dza­nia fan page‑u Kan­ce­la­rii oraz naszej witry­ny.

Porady Prawne Online

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka Adwo­kat Damian Mur­dza w Rze­szo­wie udzie­la porad praw­nych onli­ne, w tym z zakre­su pra­wa kar­ne­go. Wię­cej infor­ma­cji mogą Pań­stwo zna­leźć w zakład­ce Pora­dy Praw­ne Online.

Darmowe porady prawne

Klien­ci Kan­ce­la­rii Adwo­kac­kiej Adwo­kat Damian Mur­dza w Rze­szo­wie mogą uzy­skać od adwo­ka­ta bez­płat­ną pomoc praw­ną, w tym z zakre­su pra­wa kar­ne­go. Wię­cej infor­ma­cji w zakład­ce Bez­płat­ne pora­dy praw­ne.

Stan praw­ny na dzień 22 kwiet­nia 2022 r.