Tymczasowe aresztowanie

Tym­cza­so­we aresz­to­wa­nie sto­so­wa­ne jest wobec osób podej­rza­nych i oskar­żo­nych o popeł­nie­nie przestępstwa.

Środek zapobiegawczy

Tym­cza­so­we aresz­to­wa­nie jest to śro­dek zapo­bie­gaw­czy o cha­rak­te­rze izo­la­cyj­nym sto­so­wa­ny w spra­wach kar­nych. Tym­cza­so­we aresz­to­wa­nie sto­su­je się wyłącz­nie na mocy posta­no­wie­nia sądu.

Zastosowanie tymczasowego aresztowania

Wyróż­nia się prze­słan­ki pozy­tyw­ne oraz nega­tyw­ne zasto­so­wa­nia tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia.

Tymczasowe aresztowanie — przesłanki pozytywne

Tym­cza­so­we aresz­to­wa­nie sto­su­je się wobec podej­rza­ne­go lub oskar­żo­ne­go, jeżeli:

  1. Zacho­dzi uza­sad­nio­na oba­wa uciecz­ki lub ukry­cia się podej­rza­ne­go lub oskar­żo­ne­go, zwłasz­cza wte­dy, gdy nie moż­na usta­lić jego toż­sa­mo­ści albo nie ma on w kra­ju sta­łe­go miej­sca pobytu;
  2. Zacho­dzi uza­sad­nio­na oba­wa, że podej­rza­ny lub oskar­żo­ny będzie nakła­niał do skła­da­nia fał­szy­wych zeznań lub wyja­śnień albo w inny bez­praw­ny spo­sób utrud­niał postę­po­wa­nie kar­ne;
  3. Podej­rza­ne­mu lub oskar­żo­ne­mu zarzu­ca się popeł­nie­nie zbrod­ni lub występ­ku zagro­żo­ne­go karą pozba­wie­nia wol­no­ści, któ­rej gór­na gra­ni­ca wyno­si co naj­mniej 8 lat, albo gdy sąd pierw­szej instan­cji ska­zał oskar­żo­ne­go na karę pozba­wie­nia wol­no­ści nie niż­szą niż 3 lata;
  4. Zacho­dzi uza­sad­nio­na oba­wa, że podej­rza­ny lub oskar­żo­ny, któ­re­mu zarzu­co­no popeł­nie­nie zbrod­ni lub umyśl­ne­go występ­ku, popeł­ni prze­stęp­stwo prze­ciw­ko życiu, zdro­wiu lub bez­pie­czeń­stwu powszech­ne­mu, zwłasz­cza gdy popeł­nie­niem takie­go prze­stęp­stwa groził;
  5. Podej­rza­ny lub oskar­żo­ny unie­moż­li­wia lub utrud­nia wyko­ny­wa­nie zasto­so­wa­ne­go wobec nie­go środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go lub umyśl­nie naru­szył obo­wią­zek lub zakaz zwią­za­ny ze sto­so­wa­niem takie­go środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go.

Tymczasowe aresztowanie — przesłanki negatywne

Środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go w posta­ci tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia nie sto­su­je się, jeżeli:

  1. Wystar­cza­ją­cym jest zasto­so­wa­nie inne­go środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go;
  2. Zasto­so­wa­nie tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia spo­wo­do­wa­ło­by dla życia lub zdro­wia podej­rza­ne­go lub oskar­żo­ne­go poważ­ne niebezpieczeństwo;
  3. Zasto­so­wa­nie tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia pocią­ga­ło­by wyjąt­ko­wo cięż­kie skut­ki dla podej­rza­ne­go lub oskar­żo­ne­go lub jego naj­bliż­szej rodziny.
  4. Na pod­sta­wie oko­licz­no­ści spra­wy moż­na prze­wi­dy­wać, że sąd orzek­nie w sto­sun­ku do podej­rza­ne­go lub oskar­żo­ne­go karę pozba­wie­nia wol­no­ści z warun­ko­wym zawie­sze­niem jej wyko­na­nia lub karę łagod­niej­szą albo że okres tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia prze­kro­czy prze­wi­dy­wa­ny wymiar kary pozba­wie­nia wol­no­ści bez warun­ko­we­go zawieszenia.
  5. Prze­stęp­stwo zagro­żo­ne jest karą pozba­wie­nia wol­no­ści nie­prze­kra­cza­ją­cą roku

W przy­pad­kach, o któ­rych mowa w pkt 2–3 nale­ży jed­nak pamię­tać, że śro­dek zapo­bie­gaw­czy w posta­ci tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia sto­su­je się w przy­pad­ku wystę­po­wa­nia szcze­gól­nych względów.

Ogra­ni­cze­nia zasto­so­wa­nia tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia, o któ­rych mowa w pkt 4–5 nie ma zasto­so­wa­nia gdy podej­rza­ny lub oskar­żo­ny ukry­wa się, upo­rczy­wie nie sta­wia się na wezwa­nia lub w inny bez­praw­ny spo­sób utrud­nia postę­po­wa­nie albo nie moż­na usta­lić jego toż­sa­mo­ści. Ogra­ni­cze­nie prze­wi­dzia­ne w pkt 4 nie ma rów­nież zasto­so­wa­nia, gdy zacho­dzi wyso­kie praw­do­po­do­bień­stwo orze­cze­nia środ­ka zabez­pie­cza­ją­ce­go pole­ga­ją­ce­go na umiesz­cze­niu spraw­cy w zakła­dzie zamkniętym.

Tymczasowe aresztowanie w zakładzie leczniczym

W przy­pad­kach, gdy stan zdro­wia podej­rza­ne­go lub oskar­żo­ne­go tego wyma­ga, to tym­cza­so­we aresz­to­wa­nie może być wyko­ny­wa­ne tyl­ko w posta­ci umiesz­cze­nia w odpo­wied­nim zakła­dzie lecz­ni­czym, w tym w zakła­dzie psychiatrycznym.

Czas trwania tymczasowego aresztowania

Tymczasowe aresztowanie w postępowaniu przygotowawczym

Sąd sto­su­jąc śro­dek zapo­bie­gaw­czy w posta­ci tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia na eta­pie postę­po­wa­nia przy­go­to­waw­cze­go ozna­cza jego ter­min na okres nie dłuż­szy niż 3 mie­sią­ce. Przed upły­wem ter­mi­nu zakoń­cze­nia tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia sąd na wnio­sek pro­ku­ra­to­ra może prze­dłu­żyć czas trwa­nia tego środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go o kolej­ny okres nie dłuż­szy niż 3 mie­sią­ce. Łącz­ny czas trwa­nia tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia co do zasa­dy nie może prze­kro­czyć 12 mie­się­cy. Prze­dłu­że­nie okre­su trwa­nia tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia może nastą­pić wyłącz­nie, gdy  ze wzglę­du na szcze­gól­ne oko­licz­no­ści spra­wy nie moż­na było ukoń­czyć postę­po­wa­nia przygotowawczego.

Tymczasowe aresztowanie w postępowaniu przed sądem I instancji

Śro­dek zapo­bie­gaw­czy w posta­ci tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia sąd I instan­cji może zasto­so­wać na łącz­ny okres nie­prze­kra­cza­ją­cy 2 lat.

Nadzwyczajne przedłużenie trwania tymczasowego aresztowania

Prze­dłu­że­nia sto­so­wa­nia środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go w posta­ci tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia na okres ozna­czo­ny, prze­kra­cza­ją­cy ter­min 12 mie­się­cy w postę­po­wa­niu przy­go­to­waw­czym lub 2 lat w postę­po­wa­niu przed sądem I instan­cji może doko­nać sąd ape­la­cyj­ny, w któ­re­go okrę­gu pro­wa­dzi się postę­po­wa­nie na wnio­sek sądu, przed któ­rym spra­wa się toczy, a w postę­po­wa­niu przy­go­to­waw­czym na wnio­sek wła­ści­we­go pro­ku­ra­to­ra bez­po­śred­nio prze­ło­żo­ne­go wobec pro­ku­ra­to­ra pro­wa­dzą­ce­go lub nad­zo­ru­ją­ce­go śledz­two — jeże­li koniecz­ność taka powsta­je w związ­ku z zawie­sze­niem postę­po­wa­nia kar­ne­go, czyn­no­ścia­mi zmie­rza­ją­cy­mi do usta­le­nia lub potwier­dze­nia toż­sa­mo­ści oskar­żo­ne­go, wyko­ny­wa­niem czyn­no­ści dowo­do­wych w spra­wie o szcze­gól­nej zawi­ło­ści lub poza gra­ni­ca­mi kra­ju, a tak­że celo­wym prze­wle­ka­niem postę­po­wa­nia przez oskarżonego.

Prze­dłu­że­nie nad­zwy­czaj­ne­go prze­dłu­że­nia sto­so­wa­nia tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia nie sto­su­je się jednak:

  1. W odnie­sie­niu do tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia w postę­po­wa­niu przy­go­to­waw­czym — gdy kara real­nie gro­żą­ca oskar­żo­ne­mu za zarzu­ca­ne mu prze­stęp­stwo nie prze­kro­czy 3 lat pozba­wie­nia wolności.
  2. W odnie­sie­niu do tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia w postę­po­wa­niu przed sądem I instan­cji — gdy  kara real­nie gro­żą­ca oskar­żo­ne­mu za zarzu­ca­ne mu prze­stęp­stwo nie prze­kro­czy ona 5 lat pozba­wie­nia wol­no­ści, chy­ba że koniecz­ność takie­go prze­dłu­że­nia jest spo­wo­do­wa­na celo­wym prze­wle­ka­niem postę­po­wa­nia przez oskarżonego.

Wniosek o uchylenie tymczasowego aresztowania lub zamianę na inny środek zapobiegawczy

Podej­rza­ny lub oskar­żo­ny może skła­dać w każ­dym cza­sie wnio­sek o uchy­le­nie środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go w posta­ci tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia lub o zamia­nę tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia na inny śro­dek zapo­bie­gaw­czy. Na eta­pie postę­po­wa­nia przy­go­to­waw­cze­go powyż­szy wnio­sek roz­po­zna­wa­ny jest przez pro­ku­ra­to­ra. Nato­miast w przy­pad­ku wnie­sie­nia aktu oskar­że­nia do sądu wnio­sek wnio­sek o uchy­le­nie środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go w posta­ci tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia lub o zamia­nę tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia na inny śro­dek zapo­bie­gaw­czy jest roz­po­zna­wa­ny przez sąd, przed któ­rym spra­wa kar­na się toczy. Wnio­sek powi­nien być roz­po­zna­ny w ter­mi­nie 3 dni.

Zażalenie podejrzanego lub oskarżonego

Na posta­no­wie­nie w przed­mio­cie wnio­sku podej­rza­ne­mu lub oskar­żo­ne­mu zaża­le­nie przy­słu­gu­je tyl­ko wte­dy, gdy wnio­sek został zło­żo­ny po upły­wie co naj­mniej 3 mie­się­cy od dnia wyda­nia posta­no­wie­nia w przed­mio­cie środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go.

Poręczenie majątkowe

Sąd sto­su­jąc tym­cza­so­we aresz­to­wa­nie może zastrzec, że ten śro­dek zapo­bie­gaw­czy ule­gnie zmia­nie pod warun­kiem zło­że­nia, nie póź­niej niż w wyzna­czo­nym ter­mi­nie, okre­ślo­ne­go porę­cze­nia mająt­ko­we­go.

Tymczasowe aresztowanie po zakończeniu postępowania przed sądem I instancji

Natychmiastowe zwolnienie oskarżonego

W razie unie­win­nie­nia oskar­żo­ne­go, umo­rze­nia lub warun­ko­we­go umo­rze­nia postę­po­wa­nia, warun­ko­we­go zawie­sze­nia wyko­na­nia kary, wymie­rze­nia kary pozba­wie­nia wol­no­ści odpo­wia­da­ją­cej co naj­wy­żej okre­so­wi tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia, ska­za­nia na karę łagod­niej­szą niż pozba­wie­nie wol­no­ści albo w razie odstą­pie­nia od wymie­rze­nia kary, zarzą­dza się nie­zwłocz­ne zwol­nie­nie tym­cza­so­wo aresz­to­wa­ne­go, jeże­li nie jest on pozba­wio­ny wol­no­ści w innej sprawie.

Przedłużenie stosowania tymczasowego aresztowania

W razie ska­za­nia oskar­żo­ne­go tym­cza­so­wo aresz­to­wa­ne­go na karę inną niż wyżej wymie­nio­ne albo w razie umo­rze­nia postę­po­wa­nia z powo­du nie­po­czy­tal­no­ści spraw­cy i orze­cze­nia środ­ka zabez­pie­cza­ją­ce­go pole­ga­ją­ce­go na umiesz­cze­niu go w zakła­dzie zamknię­tym, sąd, po wysłu­cha­niu obec­nych stron, wyda­je posta­no­wie­nie co do dal­sze­go sto­so­wa­nia tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia.  W przy­pad­ku nato­miast umo­rze­nia postę­po­wa­nia z powo­du nie­po­czy­tal­no­ści spraw­cy i orze­cze­nia środ­ka zabez­pie­cza­ją­ce­go pole­ga­ją­ce­go na umiesz­cze­niu go w zakła­dzie zamknię­tym moż­na rów­nież zasto­so­wać tym­cza­so­we aresz­to­wa­nie.

Prawo karne

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka Adwo­kat Damian Mur­dza z sie­dzi­bą w Rze­szo­wie pro­wa­dzi prak­ty­kę adwo­kac­ką z zakre­su pra­wa kar­ne­go (spraw kar­nych). Repre­zen­tu­je­my zarów­no ofia­ry prze­stępstw jak i oso­by, któ­re zosta­ły oskar­żo­ne o ich popeł­nie­nie. Udzie­la­my tak­że porad praw­nych i repre­zen­tu­je­my naszych Klien­tów przed sąda­mi w spra­wach doty­czą­cych zasto­so­wa­nia, prze­dłu­że­nia oraz uchy­le­nia środ­ka zapo­bie­gaw­cze­go w posta­ci tym­cza­so­we­go aresz­to­wa­nia.

Wię­cej infor­ma­cji mogą Pań­stwo uzy­skać uma­wia­jąc się z adwo­ka­tem na ter­min spotkania.

Zachę­ca­my rów­nież do odwie­dza­nia fan page‑u Kan­ce­la­rii oraz naszej witry­ny.

Nieodpłatna pomoc prawna

Klien­ci Kan­ce­la­rii Adwo­kac­kiej Adwo­kat Damian Mur­dza w Rze­szo­wie mogą uzy­skać od adwo­ka­ta dar­mo­wą pomoc praw­ną, w tym z zakre­su pra­wa kar­ne­go. Wię­cej infor­ma­cji w zakład­ce Bez­płat­ne pora­dy praw­ne.

Porady Prawne Online

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka Adwo­kat Damian Mur­dza w Rze­szo­wie udzie­la porad praw­nych onli­ne, w tym z zakre­su pra­wa kar­ne­go. Wię­cej infor­ma­cji mogą Pań­stwo zna­leźć w zakład­ce Pora­dy Praw­ne Online.

Stan praw­ny na dzień 22 kwiet­nia 2022 r.

Scroll to Top
Call Now Button