Obowiązek alimentacyjny nie wygasa z mocy prawa, a właściwą drogą do realizacji roszczenia o zmianę obowiązku alimentacyjnego jest droga postępowania sądowego. Art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków należy rozumieć wszelkie zmiany w statusie ekonomicznym stron powodujące zmianę (zwiększenie, ale i zmniejszenie) zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub też zmianę (zwiększenie, ale i zmniejszenie) zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Zmiana stosunków może więc doprowadzić zarówno do zmiany wysokości (podwyższenia lub obniżenia) obowiązku alimentacyjnego, jak i do jego wygaśnięcia. Sąd Najwyższy w wyroku z 21 stycznia 1999 r. (sygn. akt I CKN 1292/98) wyjaśnił, że zmiana wyroku lub umowy, którą ma na względzie art. 138 KRO, może polegać między innymi na stwierdzeniu ustania obowiązku alimentacyjnego, wobec odpadnięcia którejś z przesłanek uzasadniających ten obowiązek, czy to po stronie uprawnionej, czy to po stronie zobowiązanej. Ubezpieczony może zatem, z powołaniem się na okoliczności przytaczane w niniejszej sprawie, wytoczyć powództwo o ustalenie, że obowiązek alimentacyjny wobec jego synów wygasł. Niemniej jednak, okoliczności te nie powodują automatycznego wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego, a organ rentowy nie jest władny samodzielnie brać pod uwagę tych okoliczności w sytuacji, w której przedłożony mu został tytuł wykonawczy, na podstawie którego uprawnionym przysługują świadczenia w określonej wysokości