Ustawa o koronawirusie – regulacje dotyczące pracownika

Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374)

W dniu 8 marca 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 marca 2020 r. (Dz. U z 2020 r. poz. 374) o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – zwana dalej ustawą o koronawirusie. Ustawodawca w ustawie o koronawirusie uregulował między innymi sytuację pracownika związaną z rozprzestrzenianiem się i zwalczaniem skutków koronawirusa.

Ustawodawca na podstawie ustawy o koronawirusie wprowadził:

  1. Pracę zdalną.
  2. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy.

Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 poz. 568)

Ustawodawca ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 poz. 568) zmodyfikował zasady ubiegania się o zasiłek dodatkowy. Ponadto, zostało rozszerzone zastosowanie przepisów dotyczących pracy zdalnej.

Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 567)

Ustawodawca ustawą dnia 31 marca 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 567) uregulował kwestię świadczeń dodatkowych dla osób wykonujących zawody medyczne.

Praca zdalna

Zgodnie z ustawą o koronawirusie pracodawca może polecić swojemu pracownikowi wykonywanie pracy w sposób zdalny, czyli poza miejscem jej stałego wykonywania. O każdorazowym zleceniu pracownikowi wykonywania pracy w sposób zdalny zawsze będzie decydował pracodawca.

Przesłanki wydania polecenia wykonywania pracy w sposób zdalny

Pracownik może wykonywać pracę zdalnie wyłącznie na polecenie swojego pracodawcy przez ściśle oznaczony czas oraz wyłącznie w celu przeciwdziałania koronawirusowi.

Pracodawca nie może więc na przykład zlecić pracownikowi wykonywanie pracy zdalnie do czasu odwołania pandemii koronawirusa. Pracodawca musi podać ściśle określony czas, w trakcie którego pracownik będzie wykonywał pracę zdalnie. Pracodawca może więc na przykład wskazać, że pracownik będzie wykonywał pracę zdalnie przez okres dwóch tygodni lub na przykład do dnia 30 marca 2020 r.

Pracodawca może zlecić pracownikowi wykonywanie pracy zdalnej wyłącznie w celu przeciwdziałania koronawirusowi. Pracodawca, na podstawie ustawy o koronawirusie, nie może więc zlecić swojemu pracownikowi pracy zdalnej z powodu remontu w zakładzie pracy.

Odpowiednie zastosowanie przepisów dotyczących pracy zdalnej

Przepis dotyczący pracy zdalnej stosuje się odpowiednio do stosuje się odpowiednio do funkcjonariuszy:

  1. Służb wymienionych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji oraz ich rodzin
  2. Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz ich rodzin.
  3. Agencji Wywiadu oraz ich rodzin..
  4. Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz ich rodzin..
  5. Służby Wywiadu Wojskowego oraz ich rodzin..
  6. Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz ich rodzin..
  7. Straży Granicznej oraz ich rodzin.
  8. Służby Ochrony Państwa oraz ich rodzin..
  9. Państwowej Straży Pożarnej oraz ich rodzin.
  10. Służby Celno-Skarbowej oraz ich rodzin.
  11. Służby Więziennej oraz ich rodzin.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy

Zgodnie z ustawą o koronawirusie pracownikowi przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem przez okres nie dłuższy niż 14 dni. Okres dodatkowego zasiłku opiekuńczego nie wlicza się do okresu pobierania zwykłego zasiłku opiekuńczego. Należy również wskazać, że w trakcie pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do podstawowego zasiłku opiekuńczego.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy – przesłanki

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad dzieckiem

W celu dochodzenia przez pracownika (zwolnionego od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem) dodatkowego zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem należy łącznie spełnić następujące przesłanki:

  1. Zamknięcie z powodu koronawirusa żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły do których uczęszcza dziecko pracownika albo niemożność sprawowania opieki nad dzieckiem przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19.
  2. Dziecko pracownika:
    • nie ma ukończonego 8 roku życia lub
    • legitymuje się się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.
  3. Poza pracownikiem nie ma innych członków rodziny, którzy pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić opiekę dziecku. Nie dotyczy to jednak opieki sprawowanej nad dzieckiem w wieku do 2 lat.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad dorosłą osobą niepełnosprawną

W celu dochodzenia przez pracownika (zwolnionego od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dorosłą osobą niepełnosprawną) dodatkowego zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dorosłą osobą niepełnosprawną należy spełnić łącznie następujące przesłanki:

  1. Zamknięcie szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze z powodu COVID-19, do których uczęszcza dorosła osoba niepełnosprawna.
  2. Poza pracownikiem nie ma innych członków rodziny, którzy pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić opiekę dorosłej osobie niepełnosprawnej.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy dla osób wykonujących zawody medyczne

Osoba wykonująca zawód medyczny w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2020 r. poz. 295) nie traci prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego, jeżeli w trakcie pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego świadczy pracę w podmiocie leczniczym w ramach dyżuru medycznego w godzinach innych niż czas zwolnienia od wykonywania pracy w związku z osobistym sprawowaniem opieki nad małoletnim dzieckiem lub dorosłą osobą niepełnosprawną (opieka nad osobami, o których mowa wyżej) oraz poza normalnymi godzinami pracy.

Należy również wskazać, że jeżeli osoba wykonująca zawód medyczny podlega obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, lecz świadczy pracę zdalną na rzecz podmiotu wykonującego działalność leczniczą lub udziela świadczeń zdrowotnych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, to nie traci ona prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego.

Przedłużenie okresu pobierania zasiłku dodatkowego

Rada Ministrów rozporządzeniem, w celu przeciwdziałania COVID-19, może określić dłuższy okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem lub osobą niepełnosprawną, biorąc pod uwagę okres na jaki zostały zamknięte żłobki, kluby dziecięce, przedszkola, szkoły, placówki pobytu dziennego oraz inne placówki lub okres niemożności sprawowania opieki przez nianie lub opiekunów dziennych.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19

Rada Ministrów rozporządzeniem z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 656) wydłużyła okres przysługiwania dodatkowego zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem lub osobą niepełnosprawną. Zgodnie z tym rozporządzeniem dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres na jaki zostały zamknięte żłobki, kluby dziecięce, przedszkola, szkoły, placówki pobytu dziennego oraz inne placówki lub w związku z niemożnością sprawowania opieki przez nianie lub opiekunów dziennych z powodu COVID-19, jednak nie dłużej niż do dnia 26 kwietnia 2020 r.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 656) weszło w życie w dniu 10 kwietnia 2020 r., lecz obowiązuje ono z mocą wsteczną od dnia 9 kwietnia 2020 r.

Zasiłek chorobowy dla osób wykonujących zawód medyczny

Zgodnie z ustawą o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ubezpieczonemu wykonującemu zawód medyczny zatrudnionemu w podmiocie leczniczym, w okresie podlegania obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych, o których mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, wynikających z pozostawania w styczności z osobami chorymi z powodu COVID-19 w związku wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym oraz w czasie niezdolności do pracy z powodu COVID-19 powstałej w związku wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym przysługuje zasiłek chorobowy, którego miesięczny wymiar wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku obliczonej na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Ponadto, jeżeli osoba wykonująca zawód medyczny podlega obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, lecz świadczy pracę zdalną na rzecz podmiotu wykonującego działalność leczniczą lub udziela świadczeń zdrowotnych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, to nie traci ona prawa do zasiłku chorobowego.

Porady Prawne Online

Kancelaria Adwokacka Adwokat Damian Murdza w Rzeszowie udziela porad prawnych online, w tym porad prawnych z zakresu prawa pracy. Więcej informacji mogą Państwo znaleźć w zakładce Porady Prawne Online.

Bezpłatne porady prawne

Klienci Kancelarii Adwokackiej Adwokat Damian Murdza w Rzeszowie mogą uzyskać od adwokata bezpłatną pomoc prawną z zakresu prawa pracy. Więcej informacji w zakładce Bezpłatne porady prawne

Stan prawny na dzień 11.04.2020 r.