Jazda po alkoholu (art. 178a kk) – przestępstwo. Kara i obrona adwokata w Rzeszowie
Jazda po alkoholu – co grozi kierowcy i jak się bronić?
Jazda po alkoholu to jedno z najpoważniejszych przestępstw komunikacyjnych, uregulowane w art. 178a Kodeksu karnego. Wystarczy przekroczyć 0,5 promila alkoholu we krwi lub 0,25 mg/l w wydychanym powietrzu, by odpowiadać karnie. Skutki mogą być bardzo dotkliwe – od wpisu do Krajowego Rejestru Karnego, przez zakaz prowadzenia pojazdów, aż po konfiskatę samochodu. W Rzeszowie i na Podkarpaciu takie sprawy rozpatrywane są codziennie – i każda wymaga natychmiastowej reakcji obrońcy.
Zostałeś zatrzymany po alkoholu? Skontaktuj się od razu, zanim sąd lub prokurator podejmą pierwsze decyzje:
📞 +48 695 460 778 | ✉️ damianmurdza@adwokatmurdza.pl | 🌐 Umów spotkanie
Kiedy jazda po alkoholu jest przestępstwem (art. 178a kk)?
Zgodnie z art. 115 §16 kk, o stanie nietrzeźwości mówimy, gdy:
-
zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5‰, lub
-
zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu przekracza 0,25 mg/l.
W takiej sytuacji kierowca popełnia przestępstwo z art. 178a §1 kk, zagrożone karą do 3 lat pozbawienia wolności. Jeżeli jednak sprawca był wcześniej skazany za jazdę po alkoholu lub prowadził mimo obowiązującego zakazu, odpowiada z art. 178a §4 kk – a wtedy kara wynosi od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.
Wartość 0,3‰ alkoholu we krwi znajduje się jeszcze w zakresie wykroczenia (art. 87 kw), ale jest niebezpiecznie blisko granicy przestępstwa. W takich przypadkach natychmiastowy kontakt z adwokatem jest kluczowy, aby sprawdzić wynik badania i wykluczyć błąd pomiaru, który mógłby przesądzić o kwalifikacji czynu.
Dla przejrzystości porównanie przepisów przedstawiono poniżej.
| Rodzaj czynu | Stężenie alkoholu | Kwalifikacja prawna | Kara maksymalna | Podstawa prawna |
|---|---|---|---|---|
| Po użyciu alkoholu | 0,2–0,5‰ lub 0,1–0,25 mg/l | Wykroczenie | Areszt lub grzywna | art. 87 kw |
| Stan nietrzeźwości | powyżej 0,5‰ lub 0,25 mg/l | Przestępstwo | Do 3 lat pozbawienia wolności | art. 178a §1 kk |
| Recydywa lub zakaz | niezależnie od stężenia | Przestępstwo kwalifikowane | Od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności | art. 178a §4 kk |
Jakie kary grożą za jazdę po alkoholu?
Skazanie z art. 178a kk wiąże się z wieloma konsekwencjami – zarówno karnymi, jak i finansowymi. Warto znać ich pełny zakres.
| Środek lub kara | Zakres / minimalna wartość | Podstawa prawna |
|---|---|---|
| Kara zasadnicza | Grzywna, ograniczenie wolności lub pozbawienie wolności do 3 lat | art. 178a §1 kk |
| Recydywa | Kara od 3 miesięcy do 5 lat | art. 178a §4 kk |
| Zakaz prowadzenia | Obowiązkowo na co najmniej 3 lata | art. 42 §2 kk |
| Dożywotni zakaz | Możliwy przy recydywie, ale nie obligatoryjny po wyrokach TK z 2024 i 2025 r. | art. 42 §3–4 kk |
| Świadczenie pieniężne | Co najmniej 5 000 zł (pierwsze skazanie) lub 10 000 zł (recydywa) | art. 43a kk |
| Przepadek pojazdu | Przy stężeniu ≥1,5‰ lub recydywie – możliwy przepadek pojazdu lub jego równowartości | art. 44b kk |
Sąd może jednak – w wyjątkowych sytuacjach – odstąpić od przepadku pojazdu, jeżeli zachodzą szczególne okoliczności (np. współwłasność lub trudna sytuacja życiowa).
🚨 Czy stracisz samochód? Przepadek pojazdu (konfiskata)
Konfiskata samochodu to jedna z najbardziej dotkliwych konsekwencji jazdy po alkoholu.
Sąd z urzędu orzeka przepadek pojazdu mechanicznego lub jego równowartości, jeżeli:
-
zawartość alkoholu w organizmie wynosiła co najmniej 1,5 promila, lub
-
kierowca popełnił czyn z art. 178a §4 kk (recydywa, zakaz prowadzenia).
Jeżeli samochód nie był wyłączną własnością sprawcy, sąd może orzec przepadek jego równowartości. W praktyce oznacza to utratę majątku o znacznej wartości, nawet jeśli auto zostało kupione wspólnie z małżonkiem lub użyczone przez firmę.
Warto wiedzieć, że sąd może odstąpić od przepadku, gdy zachodzi wyjątkowy wypadek uzasadniony szczególnymi okolicznościami – np. współwłasność, sytuacja finansowa rodziny lub zawodowe używanie pojazdu. Wymaga to jednak dobrze przygotowanej linii obrony i rzetelnej argumentacji.
Nie ryzykuj utraty samochodu – skontaktuj się, by omówić możliwości obrony:
📞 +48 695 460 778
Zakaz prowadzenia pojazdów i jego skutki
Zakaz prowadzenia pojazdów to obowiązkowy środek karny. Co do zasady trwa od 3 do 15 lat, ale przy poważniejszych okolicznościach (recydywa, wypadek, rażące naruszenie) może zostać orzeczony dożywotnio.
Trybunał Konstytucyjny w wyrokach z 4 czerwca 2024 r. (SK 22/21) oraz 23 kwietnia 2025 r. (P 3/17) uznał jednak, że automatyczne orzekanie dożywotniego zakazu jest niezgodne z Konstytucją. Oznacza to, że sąd każdorazowo ocenia indywidualne okoliczności sprawy – co może być kluczowe dla obrony.
Po upływie połowy okresu zakazu (nie krócej niż rok) można wnioskować o jego skrócenie lub uznanie za wykonany. Istnieje również możliwość zamiany zakazu na blokadę alkoholową.
Warunkowe umorzenie postępowania – kiedy jest możliwe?
W niektórych sytuacjach sąd może zamiast skazania warunkowo umorzyć postępowanie (art. 66–67 kk). Dzieje się tak, gdy:
-
wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne,
-
sprawca nie był wcześniej karany umyślnie,
-
okoliczności zdarzenia nie budzą wątpliwości,
-
istnieje pozytywna prognoza, że nie popełni podobnego przestępstwa.
Skutkiem takiego rozstrzygnięcia jest brak wpisu do Krajowego Rejestru Karnego. Sąd może wówczas nałożyć dodatkowe obowiązki – np. świadczenie pieniężne, dozór kuratora lub zakaz prowadzenia pojazdów do 2 lat.
💡 Ekspertyza procesowa – jak adwokat buduje skuteczną obronę?
Skuteczna obrona w sprawach o jazdę po alkoholu (art. 178a kk) wymaga połączenia wiedzy procesowej, doświadczenia w analizie dowodów i znajomości aktualnego orzecznictwa sądów. Celem nie jest jedynie uniewinnienie, ale także ograniczenie skutków prawnych i finansowych – w tym obniżenie wysokości kary czy skrócenie zakazu prowadzenia pojazdów.
W toku postępowania obrona koncentruje się na kilku strategicznych obszarach:
-
Audyt protokołów i dowodów: weryfikacja legalności działań Policji i Prokuratury – od sposobu zatrzymania po badanie trzeźwości. Każde uchybienie formalne (np. błędna kalibracja alkomatu, brak pouczenia o prawach) może prowadzić do wyłączenia kluczowego dowodu z postępowania.
-
Walka o warunkowe umorzenie: opracowanie argumentacji procesowej, która przekonuje sąd, że zachowanie sprawcy miało niską szkodliwość społeczną i uzasadnia zastosowanie art. 66 kk. W efekcie sprawa kończy się bez wpisu do Krajowego Rejestru Karnego.
-
Dążenie do łagodniejszego wyroku: budowanie linii obrony zmierzającej do minimalnej kary grzywny, ograniczenia wolności lub najkrótszego dopuszczalnego zakazu prowadzenia pojazdów. W wielu przypadkach możliwe jest uzyskanie orzeczenia z okresem zakazu nieprzekraczającym trzech lat.
-
Obrona przed przepadkiem pojazdu: analiza własności i przeznaczenia auta w kontekście art. 44b § 5 kk. Wykazanie tzw. „wyjątkowego wypadku” może uchronić majątek przed konfiskatą.
Profesjonalna obrona w sprawach z art. 178a kk wymaga nie tylko znajomości przepisów, lecz także umiejętności procesowego myślenia i przewidywania strategii organów ścigania. Każdy szczegół – od sposobu przeprowadzenia badania, po indywidualne okoliczności życiowe sprawcy – może zdecydować o końcowym wyniku postępowania.
Jak można bronić się w sprawie o jazdę po alkoholu?
Każda sprawa jest inna, ale obrona koncentruje się zazwyczaj na kilku głównych kierunkach.
Najczęściej analizuje się:
-
legalność badania alkomatem lub krwi (czas, liczba prób, kalibracja urządzenia, procedura),
-
błędy w protokole zatrzymania,
-
brak pouczenia o prawach podejrzanego,
-
okoliczności wpływające na niższą szkodliwość (np. krótki dystans, brak zagrożenia, stan po spożyciu niewielkiej ilości alkoholu),
-
sytuację osobistą kierowcy (np. utrzymanie rodziny, wykonywanie zawodu kierowcy).
Odpowiednia argumentacja może przesądzić o zastosowaniu warunkowego umorzenia, złagodzenia kary lub odstąpienia od przepadku pojazdu.
Co zrobić po zatrzymaniu za jazdę po alkoholu?
Po zatrzymaniu bardzo ważne jest, by zachować spokój i działać zgodnie z procedurą.
Oto podstawowe kroki, które warto podjąć:
-
Nie stawiaj oporu i współpracuj z funkcjonariuszami.
-
Zadbaj o protokół – poproś, aby zapisano wszystkie istotne okoliczności (godzinę, stan zdrowia, przyjęte leki).
-
Poproś o badanie krwi, jeśli masz wątpliwości co do wyniku alkomatu.
-
Nie podpisuj pochopnie protokołu bez przeczytania.
-
Skontaktuj się z adwokatem natychmiast po zatrzymaniu.
-
Zachowaj dokumenty i kopie wyników badań.
Dzięki szybkiej reakcji można skutecznie zabezpieczyć dowody i przygotować właściwą linię obrony.
Koszty pomocy prawnej w sprawach karnych?
Orientacyjne stawki za sprawy karne w Kancelarii:
-
porada prawna – od 300 zł brutto,
-
postępowanie przygotowawcze – od 2 000 zł brutto,
-
postępowanie przed sądem I instancji – od 2 000 zł brutto,
-
postępowanie odwoławcze (II instancja) – od 1 000 zł brutto.
Każde stadium postępowania jest wyceniane osobno, w zależności od stopnia złożoności sprawy.
Najczęstsze pytania
Jaki jest próg alkoholu dla przestępstwa z art. 178a kk?
Granica wynosi 0,5 promila alkoholu we krwi lub 0,25 mg/l w wydychanym powietrzu. Do tych wartości czyn stanowi wykroczenie.
Czy za jazdę po alkoholu grozi więzienie?
Tak, za jazdę po alkoholu grozi więzienie. W typie podstawowym kara może wynieść do 3 lat pozbawienia wolności, a w przypadku recydywy – nawet do 5 lat.
Czy sąd może orzec dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych?
Tak, sąd może orzec dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, ale nie jest do tego zobligowany. Po orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego z 2024 i 2025 r. sąd ma obowiązek indywidualnie ocenić sprawę.
Czy można odzyskać prawo jazdy przed końcem zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych?
Tak, po odbyciu co najmniej połowy zakazu (i minimum roku jego wykonywania) można złożyć wniosek o uznanie środka za wykonany lub o zamianę zakazu na blokadę alkoholową.
Czy warunkowe umorzenie postępowania karnego wpisuje się do rejestru karnego?
Nie. Warunkowe umorzenie postępowania karnego nie powoduje wpisu do Krajowego Rejestru Karnego, choć informacja o orzeczeniu jest przechowywana w aktach.
Źródła prawa i orzecznictwo
Podstawowe przepisy:
-
art. 178a kk – prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości,
-
art. 115 §16 kk – definicja stanu nietrzeźwości,
-
art. 42–43 kk – zakaz prowadzenia pojazdów,
-
art. 44b kk – przepadek pojazdu,
-
art. 66–67 kk – warunkowe umorzenie postępowania,
-
art. 84 kk – skrócenie zakazu.
Wyroki Trybunału Konstytucyjnego:
-
P 3/17 z 23.04.2025 r. – dotyczą ograniczenia automatycznego dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów.
Zobacz też:
👉 Jazda po pijaku (art. 87 kw)
👉 Zakaz prowadzenia pojazdów
👉 Uprawnienia podejrzanego
Zostałeś zatrzymany po alkoholu? Otrzymałeś zarzuty z art. 178a kk? Chcesz odzyskać prawo jazdy lub uniknąć przepadku pojazdu? Skontaktuj się i dowiedz, jakie masz realne możliwości obrony.
Kancelaria Adwokacka Adwokat Damian Murdza
📍 ul. Szopena 17, piętro III, 35–055 Rzeszów
🔗 www.adwokatmurdza.pl
📞 +48 695 460 778
✉️ damianmurdza@adwokatmurdza.pl
🌐 Umów spotkanie
📍 Wizytówka Google
Stan prawny: 18 października 2025 r.
Artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej w konkretnej sprawie.
Artykuł przygotowany przez:
Adwokat Damian Murdza
specjalista prawa karnego, właściciel Kancelarii Adwokackiej w Rzeszowie
Pomagam kierowcom w sprawach o jazdę po alkoholu, reprezentuję przed sądem i składam wnioski o skrócenie zakazu prowadzenia pojazdów.
Specjalizujemy się w następujących obszarach prawa
Prawo karne
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
- Sporządzanie wniosków dowodowych
- Sporządzanie pism procesowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu przygotowawczym
Prawo cywilne
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwów
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Sporządzanie pism pozaprocesowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
Prawo pracy
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwów
- Sporządzanie odwołania od zwolnienia z pracy
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Sporządzanie pism pozaprocesowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
Rozwody
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwu o rozwód
- Sporządzanie odpowiedzi na pozew o rozwód
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
Alimenty
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwu o alimenty
- Sporządzanie odpowiedzi na pozew o alimenty
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu sądowym
Prawo rodzinne
- Porady prawne
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Odszkodowanie za błąd medyczny
- Odszkodowanie za wypadek komunikacyjny
- Odszkodowanie za kolizję
- Odszkodowanie za wypadek przy pracy
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu likwidacyjnym (przed ubezpieczycielem)
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu sądowym
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym;
- Zgłoszenie szkody;
- Sporządzanie pozwu o odszkodowanie i zadośćuczynienie
Wykroczenia
- Porady prawne
- Sporządzanie pism procesowych
- Sporządzanie wniosków dowodowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu przygotowawczym
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
Prawo gospodarcze
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwów
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Sporządzanie pism pozaprocesowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
Odszkodowania
- Porady prawne
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Odszkodowanie za błąd medyczny
- Odszkodowanie za wypadek komunikacyjny
- Odszkodowanie za kolizję
- Odszkodowanie za wypadek przy pracy
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu likwidacyjnym (przed ubezpieczycielem)
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu sądowym
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym;
- Zgłoszenie sz
Porady prawne
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwu o rozwód
- Sporządzanie odpowiedzi na pozew o rozwód
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
Kompleksowa obsługa prawna
- Sprawy pracownicze
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwu
- Sporządzanie wezwań do zapłaty
- Opinie prawne
- Zakładanie firmy
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu sądowym
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
Reklamacje
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Reklamacja z rękojmi
- Reklamacja z gwarancji
- Postępowanie przed sprzedawcą
- Odstąpienie od umowy
- Sprawy konsumenckie
- Porady prawne
- Opinie prawne
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu sądowym