Podejrzany: uprawnienia, prawo do obrony i pilna pomoc adwokata (Rzeszów)
Zatrzymanie, zarzut, przesłuchanie — to zwykle najbardziej stresujące chwile w życiu. Myśli pędzą, a chęć „wytłumaczenia wszystkiego” kusi, by od razu mówić. Tymczasem jedno nieprecyzyjne zdanie może zaważyć na sprawie. Dlatego najważniejszą decyzją na starcie jest świadome skorzystanie z przysługujących praw: prawa do obrony (art. 6 kpk), prawa do milczenia (art. 74 § 1 kpk) oraz prawa do udziału obrońcy przy przesłuchaniu (art. 301 kpk).
Jeśli zatrzymano Cię w Rzeszowie, Łańcucie czy Przemyślu, Adwokat Damian Murdza oferuje natychmiastową pomoc prawną. Działaj zanim złożysz wyjaśnienia — każde słowo ma znaczenie.
📞 PILNY KONTAKT Z ADWOKATEM DAMIANEM MURDZĄ: +48 695 460 778. Działaj, zanim złożysz wyjaśnienia!
Kim jest podejrzany / oskarżony (art. 71 kpk)?
Na początku trzeba ustalić status procesowy — od niego zależą prawa i obowiązki.
Kluczowe ustalenia:
-
Podejrzany – osoba, wobec której wydano i ogłoszono postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której zarzut postawiono przy pierwszym przesłuchaniu (art. 71 § 1 kpk.; por. SN V KK 453/12, IV KK 256/08 – samo sporządzenie postanowienia nie wystarcza).
-
Oskarżony – osoba, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu albo złożono wniosek z art. 335 § 1 kpk lub o warunkowe umorzenie postępowania (art. 71 § 2 kpk).
-
Gdy kodeks używa „oskarżony” w znaczeniu ogólnym – stosuje się także do podejrzanego (art. 71 § 3 kpk).
Uprawnienia podejrzanego w postępowaniu karnym
Aby ułatwić korzystanie z praw w praktyce, poniżej znajdziesz ich zwięzłe zestawienie oraz wskazówki, kiedy które prawo stosować.
Tabela – uprawnienia podejrzanego
| Zakres | Uprawnienie | Podstawa prawna |
|---|---|---|
| Obrona | Korzystanie z pomocy obrońcy; obowiązek pouczenia | art. 6 kpk |
| Przesłuchanie | Udział obrońcy na żądanie; nieobecność obrońcy nie tamuje czynności | art. 301 kpk |
| Milczenie | Odmowa wyjaśnień lub odpowiedzi na wybrane pytania | art. 74 § 1, art. 175 § 1 kpk |
| Akta | Wgląd, odpisy, kopie (z wyjątkami w post. przygotowawczym) | art. 156 kpk |
| Dowody | Składanie wniosków o czynności śledztwa | art. 315 kpk |
| Udział | Udział w czynnościach na żądanie strony | art. 315 § 2 kpk |
| Zatrzymanie | Prawo do kontaktu z obrońcą, odpis protokołu, pouczenia | art. 244–246 kpk |
| Porozumienia | Skazanie bez rozprawy (uzgodnione kary/środki) | art. 335 kpk |
| Język | Bezpłatny tłumacz | art. 72 k.p.k. / art. 6 EKPC |
Tymczasowo aresztowany ma prawo porozumiewać się z obrońcą bez osób trzecich; ewentualne zastrzeżenia prokuratora nie mogą trwać dłużej niż 14 dni od zastosowania aresztu (art. 73 § 2–4 kpk).
Obowiązki podejrzanego
Przed podjęciem decyzji o złożeniu wyjaśnień warto mieć świadomość obowiązków. Ich naruszenie może skutkować przymusowym doprowadzeniem lub użyciem środków przymusu.
Tabela – obowiązki podejrzanego
| Zakres | Obowiązek | Podstawa prawna |
|---|---|---|
| Stawiennictwo | Stawianie się na każde wezwanie; informowanie o zmianach adresu/pobytu > 7 dni i danych kontaktowych | art. 75 § 1–2 kpk |
| Badania i czynności | Poddanie się oględzinom, odciskom, fotografii/okazaniu; badaniom psychologicznym/psychiatrycznym; pobraniu krwi, włosów lub wymazu (z poszanowaniem bezpieczeństwa i proporcjonalności) | art. 74 § 2–3a kpk |
| Porządek czynności | Zachowanie porządku i podporządkowanie się poleceniom organu | art. 375 § 1 kpk |
Przymus procesowy musi pozostawać proporcjonalny i ograniczony do niezbędnego minimum (por. SN IV KK 256/08).
Obrońca: kiedy, ilu i z urzędu (art. 77–81a k.p.k.)
Wybór obrońcy to decyzja strategiczna: możesz mieć do trzech obrońców (art. 77 kpk). Na żądanie — przesłuchanie odbywa się z udziałem obrońcy (art. 301 kpk). Jeżeli nie jesteś w stanie ponieść kosztów obrony, możesz żądać wyznaczenia obrońcy z urzędu (art. 78, 81, 81a kpk). W określonych przypadkach obrona jest obligatoryjna (art. 79–80 kpk).
Doprecyzowanie orzecznicze:
-
Obrońca z urzędu, który rzetelnie uzna, że brak podstaw do nadzwyczajnego środka zaskarżenia (np. kasacji), nie ma obowiązku działać wbrew swojej ocenie prawnej (SN II KZ 14/11).
-
Sąd nie musi wyznaczać kolejnego obrońcy, gdy poprzedni zasadnie odmówił wniesienia środka (SN III KZ 139/99).
Wnioski dowodowe i udział w czynnościach (art. 315, 170 kpk)
Nim złożysz pierwsze wnioski, określ precyzyjnie tezę dowodową — to zwiększa szansę na ich uwzględnienie.
Jak skutecznie działać:
-
składaj wnioski o przesłuchanie świadków, opinię biegłych, eksperyment, zabezpieczenie nagrań, oględziny — z jasnym celem dowodowym,
-
pamiętaj, że sąd/prokurator oddali wniosek, gdy jest niedopuszczalny, nieistotny, nieprzydatny, niewykonalny, oczywiście przewlekający lub spóźniony (art. 170 § 1 kpk),
-
nie oddala się na podstawie § 1 pkt 5–6, jeżeli okoliczność ma istotne znaczenie dla ustalenia przestępstwa lub recydywy (art. 170 § 1a kpk).
Zatrzymanie i pierwsze godziny (art. 244–246 kpk)
W praktyce to najbardziej krytyczny etap — zanim padną pierwsze słowa do protokołu.
Najważniejsze uprawnienia zatrzymanego:
-
pouczenie o przyczynach i prawach, odpis protokołu zatrzymania,
-
kontakt z obrońcą i pomoc tłumacza,
-
możliwość złożenia oświadczenia albo odmowy,
-
dostęp (dla podejrzanego/obrońcy) do dowodów dołączonych do wniosku o areszt.
ZADZWOŃ DO ADWOKATA: +48 695 460 778 – Pilna pomoc prawna w Rzeszowie, Łańcucie i Przemyślu.
Strategia obrony – przykład ogólny
Skuteczna obrona to nie „natychmiastowe tłumaczenie się”, lecz plan, analiza i właściwe tempo.
Schemat postępowania:
-
wykorzystanie prawa do milczenia (art. 74 § 1 kpk) do czasu dostępu do akt i konsultacji,
-
żądanie udziału obrońcy w przesłuchaniu (art. 301 kpk),
-
złożenie spójnych, ograniczonych do tez wyjaśnień po ocenie materiału,
-
aktywne wnioski dowodowe i reagowanie na uchybienia proceduralne.
Takie działanie często prowadzi do łagodniejszego rozstrzygnięcia lub korzystnych porozumień procesowych (art. 335 kpk).
Najczęstsze pytania (FAQ)
Poniżej zebrano odpowiedzi na pytania, które podejrzani zadają najczęściej — tak, aby szybko znaleźć praktyczne wskazówki.
Czy muszę składać wyjaśnienia na pierwszym przesłuchaniu?
Nie. Masz prawo odmówić składania wyjaśnień lub odpowiedzi na wybrane pytania (art. 74 § 1, art. 175 § 1 kpk). W praktyce warto to rozważyć do czasu analizy akt i konsultacji z obrońcą.
Czy mogę zażądać obecności adwokata przy przesłuchaniu?
Tak. Na żądanie podejrzanego przesłuchanie odbywa się z udziałem ustanowionego obrońcy (art. 301 kpk). Niestawiennictwo obrońcy nie tamuje czynności, dlatego złóż żądanie odpowiednio wcześnie.
Kiedy udział obrońcy jest obowiązkowy?
Udział obrońcy w postępowaniu karnym jest obowiązkowy m.in. gdy nie ukończyłeś 18 lat, występują wątpliwości co do poczytalności lub gdy zarzucono zbrodnię (art. 79–80 kpk).
Czy Policja może pobrać ode mnie krew lub wymaz?
Tak, gdy to nieodzowne i bez zagrożenia dla zdrowia; także wymaz z policzka może pobrać funkcjonariusz (art. 74 § 2–3 kpk). W razie odmowy można zastosować przymus — z poszanowaniem proporcjonalności.
Jak długo mogę być zatrzymany bez zarzutów?
Co do zasady 48 godzin (art. 248 § 1 kpk), a następnie 24 godziny na doprowadzenie do sądu z wnioskiem o areszt (art. 248 § 2 kpk).
Czy mogę zawrzeć porozumienie z prokuratorem?
Tak. Art. 335 kpk przewiduje skazanie bez rozprawy na uzgodnionych warunkach, jeśli okoliczności i wina nie budzą wątpliwości, a cele postępowania zostaną osiągnięte.
Ile kosztuje pomoc adwokata w sprawie karnej?
Koszt pomocy adwokata w sprawie karnej w Rzeszowie zależy od etapu postępowania. Porada prawna kosztuje od 300 zł brutto, obrona w postępowaniu przygotowawczym lub przed sądem I instancji – od 2 000 zł brutto, a w II instancji – od 1 000 zł brutto. Każdy etap sprawy wyceniany jest osobno, a ostateczna kwota ustalana indywidualnie po analizie sprawy.
Powiązane Artykuły i Usługi
Aby ułatwić dalszą lekturę i decyzje, poniżej umieszczam zestaw najbardziej powiązanych treści:
Cennik – sprawy karne (wyciąg)
-
Porada prawna: od 300 zł brutto
-
Postępowanie przygotowawcze: od 2 000 zł brutto
-
Sąd I instancji: od 2 000 zł brutto
-
Sąd II instancji: od 1 000 zł brutto
Każde stadium wyceniane osobno; ostateczna cena ustalana indywidualnie.
Kontakt
Kancelaria Adwokacka Adwokat Damian Murdza
📍 ul. Szopena 17, piętro III, 35–055 Rzeszów
🔗 www.adwokatmurdza.pl
📞 +48 695 460 778
✉️ damianmurdza@adwokatmurdza.pl
🗺️ Wizytówka Google
🌐 Umów spotkanie
Stan prawny: 30 października 2025 r.
Klauzula: Materiał informacyjny. Nie stanowi porady prawnej w konkretnej sprawie.
Artykuł przygotowany przez:
Adwokat Damian Murdza – specjalista prawa karnego, właściciel Kancelarii w Rzeszowie. Pomagam podejrzanym i oskarżonym od interwencji po zatrzymaniu po obronę przed sądem.
Specjalizujemy się w następujących obszarach prawa
Prawo karne
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
- Sporządzanie wniosków dowodowych
- Sporządzanie pism procesowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu przygotowawczym
Prawo cywilne
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwów
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Sporządzanie pism pozaprocesowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
Prawo pracy
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwów
- Sporządzanie odwołania od zwolnienia z pracy
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Sporządzanie pism pozaprocesowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
Rozwody
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwu o rozwód
- Sporządzanie odpowiedzi na pozew o rozwód
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
Alimenty
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwu o alimenty
- Sporządzanie odpowiedzi na pozew o alimenty
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu sądowym
Prawo rodzinne
- Porady prawne
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Odszkodowanie za błąd medyczny
- Odszkodowanie za wypadek komunikacyjny
- Odszkodowanie za kolizję
- Odszkodowanie za wypadek przy pracy
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu likwidacyjnym (przed ubezpieczycielem)
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu sądowym
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym;
- Zgłoszenie szkody;
- Sporządzanie pozwu o odszkodowanie i zadośćuczynienie
Wykroczenia
- Porady prawne
- Sporządzanie pism procesowych
- Sporządzanie wniosków dowodowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu przygotowawczym
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
Prawo gospodarcze
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwów
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Sporządzanie pism pozaprocesowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
Odszkodowania
- Porady prawne
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Odszkodowanie za błąd medyczny
- Odszkodowanie za wypadek komunikacyjny
- Odszkodowanie za kolizję
- Odszkodowanie za wypadek przy pracy
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu likwidacyjnym (przed ubezpieczycielem)
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu sądowym
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym;
- Zgłoszenie sz
Porady prawne
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwu o rozwód
- Sporządzanie odpowiedzi na pozew o rozwód
- Sporządzanie innych pism procesowych
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu Sądowym
Kompleksowa obsługa prawna
- Sprawy pracownicze
- Porady prawne
- Sporządzanie pozwu
- Sporządzanie wezwań do zapłaty
- Opinie prawne
- Zakładanie firmy
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu sądowym
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
Reklamacje
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu mediacyjnym
- Reklamacja z rękojmi
- Reklamacja z gwarancji
- Postępowanie przed sprzedawcą
- Odstąpienie od umowy
- Sprawy konsumenckie
- Porady prawne
- Opinie prawne
- Reprezentacja Klienta w postępowaniu sądowym