Prawo karne
Zachowek jest roszczeniem osoby, która nie otrzymała należnej jej części majątku z tytułu dziedziczenia.
Zachowek — komu przysługuje
Zachowek przysługuje zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy.
Zachowek — przedawnienie roszczenia
Uprawniony do zachowku może dochodzić roszczenia o zachowek w terminie 5 lat od dnia ogłoszenia testamentu.
Wysokość zachowku
Co do zasady uprawnionym do zachowku przysługuje połowa wartości udziału spadkowego. Dla przykładu można podać, że w sytuacji, w której spadkobierca powinien otrzymać z tytułu dziedziczenia kwotę 300.000,00 zł, to może dochodzić roszczenia o zachowek w wysokości 150.000,00 zł.
Jeżeli jednak spadkobierca jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni, to przysługuje mu zachowek w wysokości 2/3 swojego udziału spadkowego. Stosując powyższy przykład, to wówczas spadkobierca będzie mógł dochodzić kwoty 200.000,00 zł.
Zachowek — sposób obliczania
Zachowek — podstawa obliczenia
Przy ustalaniu udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczania zachowku uwzględnia się także spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili, natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni.
Zachowek — ustalenie wysokości
Co do zasady przy obliczaniu zachowku:
- nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę;
- dolicza się także do spadku, stosownie do przepisów poniższych, fundusz założycielski fundacji rodzinnej wniesiony przez spadkodawcę, w przypadku gdy fundacja ta nie jest ustanowiona w testamencie;
- dolicza się także do spadku, stosownie do przepisów poniższych, mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, o wartości nie większej niż wysokość funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej wniesionego przez spadkodawcę.
Wartość przedmiotu darowizny, zapisu windykacyjnego, funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej i mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej
Darowizna
Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku.
Zapis windykacyjny
Wartość przedmiotu zapisu windykacyjnego oblicza się według stanu z chwili otwarcia spadku, a według cen z chwili ustalania zachowku.
Fundacja rodzinna
Wartość funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej i mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej oblicza się według stanu z chwili ich przekazania, a według cen z chwili ustalania zachowku. W przypadku mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej w pierwszej kolejności oblicza się wartość funduszu założycielskiego i wartość mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, a następnie porównuje się obie wartości, z uwzględnieniem art. 993 § 3 kodeksu cywilnego.
Wydziedziczenie
Spadkodawca może wydziedziczyć w testamencie zstępnych, małżonka i rodziców zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:
- wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
- dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
- uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu.
Przebaczenie
Spadkodawca nie może wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył.
Jeżeli w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem.
Usługi Kancelarii Adwokackiej w sprawach z zakresu spraw spadkowych
Kancelaria Adwokacka Adwokat Damian Murdza z siedzibą w Rzeszowie reprezentuje swoich klientów w sprawach spadkowych, w tym w sprawach dotyczących zachowku.
Więcej informacji mogą Państwo uzyskać umawiając się z adwokatem na termin spotkania.
Zachęcamy również do odwiedzania fan page‑u Kancelarii oraz naszej witryny.
Pomoc Prawna Online
Kancelaria Adwokacka Adwokat Damian Murdza z siedzibą w Rzeszowie oferuje Państwu możliwość uzyskania pomocy prawnej, w tym z zakresu prawa karnego za pośrednictwem Internetu.
Więcej informacji uzyskają Państwo w zakładce Porady Prawne Online.
Stan prawny na dzień 5 lipca 2024 r.
